Domingos dos Santos (58) kaer besi hodi tuku lata mamuk iha nia hela fatin Aldeia Fuslam Suku Bairo-Pite Postuadministrativu Dom Aleixo Munisípiu Dili,Foto Loluwari.(Cesar Pires)

Loluwari Média – Entre Uma luxu nia klaran,iha uma kalen ida hamriik kleuk iha laletek Aldeia Fuslam suku Bairopite Postu Administrativu Dom Aleixo Munisípiu Dili.

La merese hanaran uma,maibé hanesan uma lixu ne’ebé Domingos dos Santos (58) Tara nia moris durante tinan 18 ne’ebé seidauk bele liberta aan husi baraka ki’ik ne’e.

Kalan nia toba, nia isin lulun an tanba laiha kama,iha uma ho medida 3×2 ne’e.iha kuartu ida de’it nakonu ho besi aat,lata mamuk,roupa foer ne’ebé nia hili iha lixu.

Domingos uluk hela hamutuk ho nia aman kiik iha hudi laran maibé iis laek ona,nia deside ba hela iha rai pedasuk ne’ebé rai nain oferese ba nia hodi hela.

Dadersan,rai-hun foin mutin,manu fuik semo sai husi nia knuuk, Domingos, haklili ona karo’on bosan iha nia kotuk sai husi nia toba fatin lao lemo-lemo haleu sidade dili hodi buka lata mamuk no besi aat sira.

Uma laran ne’ebé Domingos toba nakonu ho Lixu Besi no lata aat sira ne’ebé ema soe iha Lixu Foto. Loluwari (CesarPires)

Kaleen sukata ne’ebé ema soe iha lixu ne’e grasa ida ba nia hodi hili hodi halo uma,lata mamuk no besi aat sira seluk nia lori ba tetu hodi troka osan ba hahan nian.

“Ha’u toba ladi’ak,toba tenke silu ain, atu lolo ain mós araska tanba fatin toba kloot liu,udan-been tama hotu dala-ruma toba ho bokon de’it dala-ruma bokon sente malirin hader to’o loron de’it”Domingos Dos Santos konta ba Jornalista Loluwari.tl foin lalais ne’e.

Nia sente la seguru ba fatin ne’ebé nia isin presiza atu deskansa ho di’ak.

Tanba ne’e,Domingos husu governu atu hadia nia uma atu iha tempu kalan nia bele toba ho hakmatek no seguru.

Iha Tinan 2007 nia hanesan Traballador iha kompañia Dili United maibé bainhira nia sofre moras mear muta ran nia deside para servisu.

“Ha’u moras mear dala-ruma muta ran ha’u sente moras atu mate” dehan nia.

Husi ne’e,bainhira nia para servisu komesa Ai-han menus ba nia,nune’e nia buka hili lata mamuk hodi faan.

“Dader atu ba hili kalen aat ha’u lori bee agua ki’ik ida tau iha pasta lori lao husi uma to’o dolokoan mak mai”dehan nia.

Bainhira nia hamlaha iha dalan,dala-ruma ema sosa hahan ba nia,maibé sorte aat karik laiha entaun nia kesi kabun to’o fila uma mak han.

Kalen aat sira ne’ebé nia hili laos lori kedas ba tetu maibé tau hamutuk barak mak hafoin nia tuku tau ba karo’on lori ba tetu iha Tibar.

Osan husi lata mamuk ne’e foos karon ida mós dala-ruma sosa la kotu.

“Dala-ruma ha’u hanoin mós la to’o oan (jornalista), ha’u ba husu etu iha viziñu nia uma dala-ruma mós ha’u foti sira nia foos mai tein”nia konta ho matan ben.

Domingos inan-aman laiha, nia feton sira mós mate hotu ona,nia maun alin uma laran mós laiha,nia hela mesak hodi hasoru moris terus ne’e.

Vizinu Alexandre Soares sai sasin ,Domingos moris terus dunik ne’ebé presiza hetan tulun husi governu.

“Nia ne’e merese governu atu tau matan ba nia soke ate agora governu seidauk mai haree nia kondisaun moris,nia uma ne’e taka ho kalen didin ho kalen nakonu ho besi at kalen at kuitadu los nia uma oan ne’e”dehan nia.

Xefe Suku Bairo-Pite Joaninha Alves Soares Foto.(Cesar Pires)

Nune’e mós Xefe Suku Bairo-Pite Joaninha Alves Soares fó korajen ba Domingos Dos Santos tanba kontinua re-ejiste hodi luta mesak ba nia moris.

“Ha’u hanesan lider Komunitariu ami sempre atende dala-ruma ami fó nesesariu balun ne’ebé governu fó atensaun ba nia liu-husi emprezáriu balun fó ajuda ba nia no dala-ruma ami fó kampu traballu ba nia liu-husi Programa PNDS nian tanba ami konsidera hanesan vulneravel”dehan nia.

Atu harii  uma,Nia dehan,rai ne’ebé agora dadaun nia hela ne’e laos ninian tanba ne’e Autoridade  Lokál atu kria kondisaun mahon dignu ba nia mak problema estatuta rai.

“Ami halo ona karta ba MSSI maibé seidauk mai fó apoiu ba nia”dehan nia.

Iha parte seluk Sidadaun Januario Soares promete atu hadia nia uma ne’ebé la seguru ona.

Sidadaun Januario mós apoiu ona nesesidade bázika ba Domingos hanesan foos no sasan sira seluk inklui kulsaun kiik ida maibé toba fatin la própriu atu tau.

Iha parte seluk  Bainhira Jornalista Loluwari aprezenta Domingos nia problema ba Ministériu Solidariedade Sosiál Inkluzaun (MSSI),ekipa halo kedas intervensaun apoiu nesesidade báziku ba nia.

Tanba ne’e,Diretóra Ministériu  Solidariedade  Sosiál Inkluzaun (MSSI) Munisípiu  Díli Eva Mendonça hatete,misaun ida ne’ebé MSSI tenke halo ba komunidade em jeral iha munisípiu no mós iha Dili.

ekipa husi MSSI apoiu nesesidade bazika ba Domingos Santos, imajen : Cesar Pres

“Hanesan ita nia komunidade (Domingos dos Santos) ida ohin nia merese duni apoiu husi MSSI no ba oin ami sei apoiu regular ne’ebé mak MSSI iha tuir Vizaun no Misaun MSSI nian”dehan nia.

Kada fulan tolu,Tuir Diretora Eva,MSSI sei vizita Domingos Santos hodi fornese sasan sira hanesan nesesidade bázika.

“ohin ita boot haree ita direitamente entrega tanba ne’e knaar MSSI nian ba sidadaun hotu-hotu ne’ebé ho kondisaun Vulneravel”dehan nia.

Kona-ba nia kondisaun hela fatin,Tuir Nia, ne’e MSSI seidauk iha planu atu tau orsamentu ba direitamente ho konstrusaun fiziku, maibé husi MSSI nia observasaun MSSI bele husu mós ba Ministériu seluk atu kolabora mós ba entidades Vulneravel sira.

Tanba Kada tinan MSSI apoiu ba komunidade vulneravel sira ne’e tenke iha relatoriu hafoin hetan asesmentu.

Jornalista :Cesar Pires

Editór: Herminio Cardoso

By Ilima'a

Profile Loluwari Media online Loluwari media Online nudar instituisaun midia ida, ne’ebé hala’o nia atividade konaba partilla informasaun ba publiku, iha kapital Dili. Iha suku vila verde postu administrativu Vera Cruz. Loluwari.com foku partilla informasaun atual sira ne’ebé akontese kada loron iha rai laran, liliu preokupasaun publiku nian iha area remotas to’o iha nivel nasional. Loluwari media online hahu nia atividade hodi pasa informasaun iha situasaun estadu emerjensia daruak metade fulan maiu tinan 2020. Maske nune’e loluwari Media online foin mak hetan lisensa husi servisu rejistu verifikasaun emprezarial Institutu publiku SERVE, IP husi kompania LOLUWARI IRA, LDA iha loron 30 fulan junu tinan 2020, ho nia lisensa operasional 1322586. Bazeia ba lei komunikasaun social artigu 40 no 41 konaba liberdade imprensa no liberdade espresaun sidadaun hotu iha direitu atu expresa sira hanoin tuir dever no obrigasaun ne’ebé la viola ema seluk nia liberdade. Inisiativa hari’i Loluwari Media Online, tanba ejensensia konsellu imprensa nian konaba publikasaun informasaun ne’ebé fo sai ba publiku tenke tama kategoria konsellu imprensa nian, no instituisaun media sira atu publika informasaun tuir lei komunikasaun social no komunga kodegu etika jornalistika ne’e sai ukunfuan ba jornalista sira hala’o kna’ar. Instituisaun media sira nia papel partilla informasaun ba publiku liuhusi publikasaun lorloron ho meius komunikasaun social sira kompostu husi media elektronika, media imprime no media online. Ne’ebé publikasaun informasaun sira laiha intervensaun husi media nain sira ho intensaun politika no ekonomia. Loluwari Media Online nudar instituisaun media privadu ne’ebé eziste atu publika informasaun tuir padraun Konsellu Imprensa no mos asosiaun jornalsita sira hanesan Timor Leste Press Union TLPU, Asosiaun Jornalista Timor Leste ne’ebé sai matadalan ba kna’ar media sira. Loluwari media online nudar instituisaun media ho orientasaun lukrutivu hanesan media privadu ne’ebé loke kampu servisu ba an rasik iha era agora hodi redus desempregu iha rai laran. Rendementu ne’ebé loluwari hetan sei mai husi iklan husi parseiru sira hanesan governu, seitor privadu sira seluk opiniaun no meius seluk. Atu fasilita salariu ba nia membru sira ne’ebé mak emprega aan iha Loluwari Media Online. Buat seluk ne’ebé la mesiona sei kesi iha regulamentu internu kompania nian ho rigorozu. Vizaun no Misaun Vizaun • Nudar referensia ne’ebé inspira leitor sira liliu publiku nia prepetiva konaba informasaun ne’ebé adekuadu iha era global ba liberdade publiku nia atu konsumu informasaun. Misaun • Informasaun ne’ebé ho tipu edukativu nudar kontrolu sosial ba publiku. • Partilla informasaun iha teritoriu tomak kobre informasaun atual akontesementu atual iha area edukasaun saude ekonomia, agrikultura no seitor produtivus sira. • Hamri’ik ho Forma rasik atu pasa informasaun iha politika redasaun no editorial ne’ebé tuir matadalan kodegu etika jornalistiku. • Produz nutisia ne’ebé independent no livre husi presaun politika no ekonomia maibe firme publika informasaun ho balansu no diferenti. • Produtu informasaun ne’ebé kualidade Strutura redasaun Xefe Redasaun : Cesar Pires Kordendor Kobertura : Alberto Pires Sekretaria Redasaun : Fernando da Costa Redaksi: Herminio Cardoso, Fernando da Costa, Alberto Pires, Sergio da Cruz, Elio da Costa, Estevão Nunu, Diretór Kompania Loluwari Ira, LDA : Herminio Cardoso Manajer Iklan/Marketing: Hernania Febriani Soares Cardoso Finansa : Otilia Caldas IT/Web: Benigno Aquino Campos, Salis Cardoso Office : Lemorai, Vila Verde, Vera Cruz, Dili, Timor Leste. phone: 74327856 (WA/SMS) fanpage facebook : loluwari media online email : cesarpires046@gmail.com

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *